Skip to main content

Bαρέα και ανθυγιεινά στα εργοστάσια του Facebook

Εργαζόμαστε όταν κάνουμε ένα tweet ή όταν ανεβάζουμε φωτογραφίες με γατάκια στο Facebook; Η απάντηση στο ερώτημα, υποστηρίζουν αρκετοί οικονομολόγοι, ίσως μας επιτρέψει να διαπιστώσουμε ποιοι θα είναι οι κυρίαρχοι της οικονομίας του κυβερνοχώρου στον 21ο αιώνα.

του Άρη Χατζηστεφάνου

Eάν ένα σχόλιο που κάνουμε στο Facebook βοηθά την εταιρεία να συγκεντρώσει πληροφορίες για εμάς, τις οποίες στη συνέχεια πουλά σε διαφημιστικές εταιρείες για να μας στέλνουν στοχευμένα διαφημιστικά μηνύματα, είναι προφανές ότι κάποιοι κερδίζουν χρήματα από μια δική μας δραστηριότητα.

Η παρατήρηση αυτή οδήγησε ορισμένους στο συμπέρασμα ότι το Facebook και άλλες πλατφόρμες, που καταγράφουν και επεξεργάζονται κάθε μας κίνηση… μας χρωστάνε πολλά μηνιάτικα από την «εργασία» που τους προσφέραμε.

Αυτό ήταν παραδείγματος χάριν το συμπέρασμα μια καλλιτεχνικής καμπάνιας με τίτλο «Wages for Facebook» («Μισθοί για το Facebook») που μας καλούσε να αντιμετωπίσουμε κάθε δραστηριότητά μας στο διαδίκτυο ως απλήρωτη εργασία. Στο «μανιφέστο» τους, το οποίο παρουσίαζαν σε εκθέσεις με τη μορφή ενός κειμένου που εμφανιζόταν σε ένα iPad, σημείωναν μεταξύ άλλων: «Το αποκαλούν φιλία. Εμείς το αποκαλούμε απλήρωτη εργασία. Με κάθε μας like και chat η υποκειμενικότητά μας δημιουργεί κέρδη τα οποία καρπώνονται αυτοί. Το αποκαλούν διαμοιρασμό, εμείς το αποκαλούμε κλοπή».

Η πρωτοβουλία αντέγραφε ουσιαστικά ορισμένες από τις βασικές αρχές του προγράμματος «Wages for Housework» («Μισθός για την οικιακή εργασία») που αναπτύχθηκε από το ριζοσπαστικό φεμινιστικό κίνημα της Ιταλίας τη δεκαετία του 1970 και απαιτούσε από το κράτος να πληρώνει την εργασία που πραγματοποιούν οι γυναίκες για τη συντήρηση των νοικοκυριών τους. Ενώ, όμως, το «Wages for Housework» πατούσε σε στιβαρές οικονομικές αναλύσεις ακαδημαϊκών όπως η Σίλβια Φεντερίτσι, που άσκησαν εποικοδομητική κριτική στον μαρξισμό και αντιμετώπισαν τα οικιακά σαν μια μορφή εργασίας για την αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης (reproductive labor), τα επιχειρήματα του «Wages for Facebook» φάνταζαν ελαφρώς έωλα.

Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί ακαδημαϊκοί, όπως ο Κρίστιαν Φουτς, από το Πανεπιστήμιο του Westminster, έδωσαν νέο νόημα στη σχετική συζήτηση, υποστηρίζοντας ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «αποτελούν χώρους για την εκμετάλλευση πλεονάζουσας εργατικής δύναμης σε καπιταλιστικές συνθήκες». Στα βιβλία του ο Φουτς αναφέρεται σε διαφορετικές μορφές απλήρωτης εργασίας (από τους σκλάβους και τις νοικοκυρές μέχρι… τους χρήστες του Facebook) και αναλύει τους μηχανισμούς με τους οποίους εξαναγκάζονται να προσφέρουν δωρεάν εργασία (οι σκλάβοι με την απειλή του θανάτου, οι γυναίκες της πατριαρχικής κοινωνίας άλλοτε με τη φυσική βία και άλλοτε με συναισθηματικές πιέσεις και οι «εργάτες» του Facebοok με την απειλή να αποκλειστούν από κοινωνικές δραστηριότητες).

Οπως εξηγεί ο καθηγητής του Kings College, Νικ Σρνίτσεκ, στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του «Platform Capitalism», «η απάντηση στο ερώτημα εάν οι online δραστηριότητές μας αποτελούν εργασία, στο πλαίσιο της καπιταλιστικής παραγωγής, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια σχολαστική αντιπαράθεση μεταξύ ακαδημαϊκών». Εάν πρόκειται για δωρεάν εργασία, σημειώνει ο Σρνίτσεκ, οι εταιρείες που την καρπώνονται αποτελούν ένα θείο δώρο για το σύνολο του καπιταλιστικού συστήματος – καθώς ανοίγουν νέους δρόμους για την εκμετάλλευση της εργασίας. Εάν όμως οι online δραστηριότητές μας δεν αποτελούν εργασία, αυτές οι εταιρείες-πρότυπα απλώς παρασιτούν σε βάρος άλλων βιομηχανιών που παράγουν αξία. Συνεπώς ο καπιταλισμός βρίσκεται σε ακόμη πιο δεινή θέση απ’ ό,τι πιστεύαμε.

Η απάντηση, λοιπόν, στο ερώτημα εάν ένα like αποτελεί εργασία θα μας αποκαλύψει εάν το Facebook θα αποτελέσει την General Motors του 21ου αιώνα ή εάν πρόκειται για ένα ακόμη παράσιτο (όρο τον οποίο έχει χρησιμοποιήσει ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ για να περιγράψει και πλατφόρμες όπως η Google). Οπως συμβαίνει πολύ συχνά, ο Σρνίτσεκ διαπίστωσε ότι οι απαντήσεις στα ερωτήματα που δημιουργεί η νέα οικονομία του διαδικτύου βρίσκονταν μπροστά στα μάτια μας και μάλιστα στις πρώτες σελίδες ενός βιβλίου που κυκλοφόρησε πριν από περίπου 150 χρόνια: τον πρώτο τόμο από το «Κεφάλαιο» του Μαρξ.

Στο «Κεφάλαιο» η παραγωγική εργασία συνδέεται άμεσα με την παραγωγή αντικειμένων τα οποία είναι χρήσιμα για άλλους. «Εάν ένα πράγμα είναι άχρηστο», εξηγούσε ο Μαρξ, «τότε είναι άχρηστη και η εργασία που περιέχει, δεν λογαριάζεται σαν εργασία και συνεπώς δεν αποτελεί αξία». Ο Σρνίτσεκ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πλατφόρμες όπως το Facebook δεν εκμεταλλεύονται δωρεάν εργασία, αλλά μετατρέπουν τις online δραστηριότητές μας σε «πρώτη ύλη», την οποία επεξεργάζονται με αλγόριθμους και πουλάνε στους διαφημιστές προκειμένου αυτοί να στέλνουν στοχευμένα διαφημιστικά μηνύματα. Και αυτό το συμπέρασμα όμως τροφοδοτεί έναν νέο γύρο αντιπαράθεσης: αποτελεί η διαφήμιση μια παραγωγική διαδικασία;

Πριν από μερικές δεκαετίες, ο μεγάλος μαρξιστής οικονομολόγος Πολ Σουίζι είχε απαντήσει αρνητικά, περιγράφοντας τις διαφημίσεις ως μια μη παραγωγική ιδιότητα του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Πιθανότατα, δηλαδή, θα κατέτασσε και αυτός ορισμένες πλατφόρμες, όπως το Facebook, στα παράσιτα της σημερινής οικονομίας.

Πηγή:

Comments

Popular posts from this blog

Oct. 7 Reports Implode: Beheaded Babies, NY Times Scandal, & More

Glenn Greenwald    

Israel’s Descent Into Madness & the Holocaust Comparison

BreakThrough News   Rania Khalek was joined by Tarik Cyril Amar, a historian from Germany and associate professor at Koc University in Istanbul, to discuss Israel’s descent into genocidal fascism. Prof. Amar addresses whether it’s useful to make Holocaust and Nazi comparisons and the real reason behind the West’s unshakeable loyalty attitude when it comes to Israel’s barbarism.   

Zionist and US imperialist criminals are about to grab the natural gas off shore Gaza

globinfo freexchange   As the genocide against Palestinians of Gaza is about to be completed with an act of unprecedented brutality by the Zionists and butcher Netanyahu through the bombardment of about 1.4 million civilians in Rafah, it seems that they have already set their next primary goal. Which, in short, is to grab the natural gas resources off shore Gaza, together with their US imperialist buddies whose contribution to the genocide has been undoubtedly critical.     As already reported , in 2007, Hamas came to power and Israel launched an offensive on Gaza Strip, leaving behind 1,400 dead Palestinians, but taking with it the gas fields. Within a year, Israel announced the discovery of the Leviathan natural gas field, which did include Gaza's riches, valued at 453 billion dollars. But Gazans have been denied around 47 billion dollars in revenue. As for Tel Aviv, it's gunning to become a new hub. At that moment in time, that is 2022, Russian oil and gas were sanctioned.

Neocon Queen Victoria Nuland Ends Her Reign: Exposing a Catastrophic Career

Glenn Greenwald    

Το σκάσιμο της φούσκας Μητσοτάκη με νέα επίσημη χρεοκοπία και οριστικό τέλος της μεταπολίτευσης

του system failure   Τα αποτελέσματα των εκλογών της 25ης Ιουνίου ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενα όσον αφορά τις πρώτες θέσεις με βάση και τα αποτελέσματα της πρώτης κάλπης του Μαίου. Αν συμπεριλάβουμε και το ποσοστό της αναμενόμενης αποχής, δεν μας έδωσαν κάποια ιδιαίτερη έκπληξη. Αυτό όμως που φαίνεται να αιφνιδίασε ακόμα και το συστημικό κατεστημένο, είναι η είσοδος των δύο υπερσυντηρητικών, ακροδεξιών κομμάτων Νίκη και Σπαρτιάτες, με το τελευταίο να έχει ξεκάθαρες διασυνδέσεις με τον πρώην Χρυσαυγίτη, Ηλία Κασιδιάρη. Παρά τη μεγάλη νίκη Μητσοτάκη, οι μιντιακοί ινστρούχτορες της καθεστωτικής προπαγάνδας εμφανίστηκαν σε γενικές γραμμές "μουδιασμένοι" και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το συστημικό κατεστημένο (δηλαδή τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που ελέγχουν και το σύνολο των μεγάλων ΜΜΕ πανελλαδικής εμβέλειας), πέτυχε μόνο έναν από τους τέσσερις μεγάλους στόχους που είχε θέσει εξ'αρχής. Μιλώντας με ποδοσφαιρικούς όρους, ουσιαστικά έχασε με σκορ 3-1.   Ο μεγάλος στόχος πο

Τυχαία γεγονότα στην τριτοκοσμική μπανανία των Βαλκανίων

failed evolution   1) Συμβαίνει το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της χώρας. 2) Γίνεται αστραπιαία επιχείρηση μοντάζ των συνομιλιών του σταθμάρχη από μηχανισμό του καθεστώτος, πριν ακόμα φτάσει στα χέρια των αρχών, προκειμένου να αποδοθεί η τραγωδία αποκλειστικά σε ανθρώπινο λάθος και να βγουν από το κάδρο οι πολιτικές ευθύνες ανώτατων κυβερνητικών αξιωματούχων. 3) Αναπαράγεται το παραποιημένο υλικό αστραπιαία από ναυαρχίδα της καθεστωτικής προπαγάνδας. 4) Τοποθετείται επικεφαλής στην επιτροπή-παρωδία πρωτοπαλίκαρο του καθεστώτος Μητσοτάκη που εργάζονταν παλιά στην ίδια αυτή ναυαρχίδα. 5) Η επιτροπή κλείνει άρον-άρον την υπόθεση αποκλείοντας ουσιώδεις μάρτυρες που είχαν προειδοποιήσει επανειλημμένα τον αρμόδιο υπουργό για τον κίνδυνο μεγάλου δυστυχήματος. Σταματάει έτσι και η όποια σε βάθος διερεύνηση για την τσιμεντοποίηση του χώρου και την απόπειρα συγκάλυψης της τραγωδίας.  

The Shadowy, Intelligence-Linked Group Driving the US Towards War With Iran

"United Against Nuclear Iran does not miss an opportunity to try to bring the United States closer to a military conflict with Iran. And on the other side of the equation, they also have worked very hard to oppose efforts to de-escalate the U.S.-Iran relationship."   by Alan Macleod   Part 7 - A Lesson From History   The history of Iran has been intimately intertwined with the United States since at least 1953 when Washington orchestrated a successful coup against Prime Minister Mohammad Mosaddegh. Mosaddegh had refused U.S. demands to stamp out Communist influences in his country and had nationalized the nation’s oil. The U.S. installed Shah Mohammad Reza Pahlavi as a puppet ruler. An unpopular and authoritarian ruler, the Shah was overthrown in the Revolution of 1979. Since then, it has become a target for regime change, and its nuclear program is something of an obsession in the West. Often orchestrated by UANI officials while they were in government, the U.S. has carried

How the CIA oversees the Ukraine proxy war on Russia

Geopolitical Economy Report   Several reports in mainstream US media outlets show how the CIA has helped to direct the proxy war against Russia in Ukraine, and played a role in causing the conflict in the first place. Ben Norton examines the evidence.   Related: Confirmed: US imperialists wanted to drag Russia into a war with Ukraine since at least 2019

Israel Carries Out Most Sadistic Massacre, Opens Fire On Gaza Aid Convoy

Richard Medhurst  

The real reason behind TikTok ban

Glenn Greenwald /  Richard Medhurst