Το
χρέος που απαιτούν να πληρώσει η Ελλάδα
είναι επονείδιστο - Η μελέτη αυτή
αποδεικνύει ότι η ελληνική κρίση που
ξέσπασε το 2010 προήλθε από τον ιδιωτικό
τραπεζικό τομέα. Δεν είναι αποτέλεσμα
υπέρμετρων δημόσιων δαπανών. Το
υποτιθέμενο πρόγραμμα διάσωσης της
Ελλάδας σχεδιάστηκε για να υπηρετήσει
τα συμφέροντα των ιδιωτών τραπεζιτών
καθώς και των χωρών που κυριαρχούν στην
ευρωζώνη. Η υιοθέτηση του ευρώ από την
Ελλάδα έπαιξε καίριο ρόλο μεταξύ των
παραγόντων που συνέβαλαν στην κρίση. Η
ανάλυση που περιέχεται σε αυτό το κείμενο
παρουσιάστηκε στην Αθήνα, την 6η Δεκεμβρίου
2016, κατά την συνάντηση της Ελληνικής
Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους.
Eric
Toussaint
Μέρος
11ο - Η διάσωση των ξένων και των ελληνικών
τραπεζών χάρη στο μνημόνιο του 2010
Οι εργασίες της Επιτροπής Αλήθειας
Δημόσιου Χρέους επέτρεψαν να αποκαλυφθούν
τα πραγματικά κίνητρα της τρόικας κατά
την εφαρμογή του πρώτου μνημονίου τον
Μάη του 2010. Η ακρόαση του Παναγιώτη
Ρουμελιώτη, πρώην διαπραγματευτή της
Ελλάδας στο ΔΝΤ το 2010, που ήταν ένας από
τους έμπιστους του πρώην Πρωθυπουργού
του ΠΑΣΟΚ, Παπανδρέου, και προσωπικός
φίλος του Ντομινίκ Στρως-Καν. συμφοιτητή
του στο Παρίσι, συνέβαλε στο να μπουν
τα πράγματα στη θέση τους.
Μερικές μέρες πριν την ακροαματική
διαδικασία, είχα προσωπική επικοινωνία
μαζί του και του ανέφερα ότι είχα απόρρητα
έγγραφα του ΔΝΤ και, ειδικότερα, τα
πρακτικά μιας συνεδρίασης. Τα είχα λάβει
χάρη στην Πρόεδρο της Βουλής που είχε
αποφασίσει να τα αποχαρακτηρίσει. Καθώς
ήταν πραγματικά εκρηκτικό το περιεχόμενό
τους, ο προηγούμενος Πρόεδρος της Βουλής
τα είχε βάλει στο συρτάρι ενώ αποτελούσαν
στοιχεία μιας έρευνας που είχε διαταχθεί
κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική
περίοδο σχετικά με ποινικές υποθέσεις
επί οικονομικών θεμάτων.
Τα έγγραφα αυτά αποδείκνυαν ότι
στη συνεδρίαση της 9ης Μαΐου 2010, στο
πλαίσιο της οποίας το ΔΝΤ αποφάσισε να
δανείσει στην Ελλάδα 30 δις ευρώ, δηλαδή
32 φορές περισσότερα από το ποσό που
δικαιούται κανονικά να ζητήσει μια
χώρα, αρκετοί εκτελεστικοί διευθυντές
του Ταμείου έκριναν ότι η εν λόγω βοήθεια
ήταν πρωτίστως μια βοήθεια προς τις
γαλλικές και γερμανικές τράπεζες. Αυτό
καταγγέλθηκε δριμύτατα τόσο από τον
εκπρόσωπο της Βραζιλίας στην ηγεσία
του ΔΝΤ όσο κι από τον Ελβετό εκπρόσωπο!
Για να απαντήσουν σε αυτές τις κατηγορίες
ως προς τον θεμιτό χαρακτήρα των δανείων
του ΔΝΤ, οι εκτελεστικοί διευθυντές της
Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας
απάντησαν κατά την διάρκεια της εν λόγω
συνεδρίασης ότι οι τράπεζες των χωρών
τους δεν θα αποχωρούσαν από την Ελλάδα.
Παραθέτω την δήλωση που έκανε ο γάλλος
εκτελεστικός διευθυντής στην εν λόγω
συνεδρίαση: «Υπήρξε μια συνάντηση
νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα ανάμεσα
στις μεγάλες γαλλικές τράπεζες και την
Υπουργό μας, κυρία Λαγκάρντ. Θα ήθελα
να επισημάνω στην επίσημη δήλωση που
έγινε στο τέλος της συνάντησης, σύμφωνα
με την οποία οι γαλλικές τράπεζες
δεσμεύονται να διατηρήσουν την έκθεσή
τους στην Ελλάδα καθ’ όλη την διάρκεια
του προγράμματος».
Ο δε Γερμανός εκτελεστικός
διευθυντής δήλωσε: «(…) οι [γερμανικές]
τράπεζες προτίθενται να διατηρήσουν
μια κάποια έκθεση σε ελληνικές τράπεζες,
πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα μεταπωλήσουν
ελληνικά ομόλογα και θα διατηρήσουν
πιστωτικές γραμμές με την Ελλάδα. Με
την εκπνοή τους, αυτές θα ανανεωθούν,
τουλάχιστον εν μέρει».
Ο ολλανδός εκπρόσωπος προέβη
και αυτός σε κάποιες υποσχέσεις: «Οι
ολλανδικές τράπεζες είχαν συζητήσεις
με τον Υπουργό οικονομικών της χώρας
μας και ανακοίνωσαν δημόσια ότι θα
αναλάβουν τον ρόλο τους για να στηρίξουν
την ελληνική κυβέρνηση και τις ελληνικές
τράπεζες».
Έχει αποδειχτεί πλέον ότι οι
τρεις αυτοί διευθυντές είπαν ψέματα
σκοπίμως στους συναδέλφους τους με
σκοπό να τους πείσουν να ψηφίσουν υπέρ
του δανείου του ΔΝΤ στην Ελλάδα. Το
δάνειο δεν είχε ως στόχο την ανόρθωση
της ελληνικής οικονομίας ούτε και να
βοηθήσει τον ελληνικό λαό. Τα χρήματα
χρησιμοποιήθηκαν για την αποπληρωμή
των γαλλικών, γερμανικών, ολλανδικών
τραπεζών οι οποίες διακρατούσαν
περισσότερο από 70 % του ελληνικού χρέους,
τη στιγμή που ελήφθη η απόφαση. Ενώ όμως
φρόντιζαν να αποπληρωθούν, αρνούνταν
να συνεχίσουν να δανείζουν την Ελλάδα
και μεταπωλούσαν στη δευτερογενή αγορά
τους τίτλους που δεν είχαν ακόμη
εκπνεύσει.
Μάλιστα, η ΕΚΤ, με επικεφαλής των
Γάλλο Τρισέ, τις βοηθούσε αγοράζοντας
ελληνικούς τίτλους. Έκαναν δηλαδή
ακριβώς το αντίθετο απ’ όσα είχαν
υποσχεθεί οι γερμανικές, γαλλικές και
ολλανδικές ηγεσίες στο ΔΝΤ. Πρέπει να
προσθέσουμε ότι κατά την διάρκεια της
ίδιας συνεδρίασης του Μαΐου του 2010,
αρκετοί εκτελεστικοί διευθυντές
επέκριναν το γεγονός ότι η διεύθυνση
του ΔΝΤ είχε τροποποιήσει κρυφά τον
κανονισμό του ΔΝΤ ως προς τους όρους
χορήγησης δανείων: Μέχρι τότε, το ΔΝΤ
δεν μπορούσε να χορηγήσει δάνειο σε μια
χώρα παρά υπό την προϋπόθεση ότι,
δανείζοντάς την, το χρέος της γινόταν
βιώσιμο. Αν και γνώριζε πολύ καλά ότι
δανείζοντας 30 δις ευρώ στην Ελλάδα χωρίς
να προηγηθεί μείωση του χρέους, αυτό,
όχι μόνο δεν θα γινόταν βιώσιμο αλλά θα
καθίστατο ακόμη πιο επαχθές, η διεύθυνση
του ΔΝΤ τροποποίησε τον κανονισμό.
Υιοθέτησε ένα άλλο κριτήριο, χωρίς καμιά
διαβούλευση: δανείζουμε σε μια χώρα αν
τα χρήματα του δανείου αυτού μπορούν
να αποσοβήσουν μια διεθνή τραπεζική
κρίση. Για εμάς, αυτό αποδεικνύει ότι η
απειλή ήταν πολύ μεγάλες δυσκολίες για
τις τρεις μεγαλύτερες γαλλικές τράπεζες
(BNP Paribas, Crédit Agricole και Société Générale) και
μερικές γερμανικές τράπεζες που είχαν
χορηγήσει υπερβολικά πολλά δάνεια τόσο
στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο
τομέα, στην Ελλάδα, με στόχο να επιτύχουν
τεράστια κέρδη, χωρίς να λαμβάνουν τα
προληπτικά μέτρα που θα έπρεπε.
Αν το ΔΝΤ και η ΕΚΤ δεν επιθυμούσαν
μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους
το 2010, είναι διότι η γαλλική, η γερμανική,
η ολλανδική αλλά και μερικές άλλες
κυβερνήσεις της ευρωζώνης ήθελαν να
δώσουν χρόνο σε αυτές τις τράπεζες για
να μεταπωλήσουν τους ελληνικούς τίτλους
που είχαν αγοράσει και για να αποδεσμευτούν
γενικά από την Ελλάδα. Και, πράγματι, οι
ξένες τράπεζες ξεφορτώθηκαν τις
απαιτήσεις έναντι της Ελλάδας μεταξύ
Μαρτίου 2010 και Μαρτίου 2012, οπότε και μια
μείωση του ελληνικού χρέους έλαβε τελικά
χώρα (βλ. παρακάτω).
Αν η τότε ελληνική κυβέρνηση του
Γιώργου Παπανδρέου δέχτηκε να μην γίνει
κούρεμα του ελληνικού δημόσιου χρέους
όταν τέθηκε σε εφαρμογή το μνημόνιο του
Μαΐου του 2010, είναι διότι ήθελε επίσης
να δώσει χρόνο στις ελληνικές τράπεζες
να μεταπωλήσουν ένα μεγάλο μέρος των
ελληνικών τίτλων τους που κινδύνευαν
να χάσουν αργότερα την αξία τους όταν
οι γαλλικές και γερμανικές τράπεζες θα
είχαν μπορέσει να αποδεσμευτούν (βλ.
παρακάτω). Ούτως ή άλλως, ο Ζαν-Κλωντ
Τρισέ, ο Γάλλος τραπεζίτης που διοικούσε
την ΕΚΤ την εποχή εκείνη, απειλούσε την
Ελλάδα ότι θα μείωνε την πρόσβαση των
ελληνικών τραπεζών στις ρευστότητες
αν η κυβέρνησή της ζητούσε μείωση του
χρέους. Αυτά δήλωσε ο Π. Ρουμελιώτης
κατά την ακρόασή του.
Όσον αφορά την κριτική του συνόλου
του προγράμματος που επιβλήθηκε στην
Ελλάδα από το ΔΝΤ, αξίζει να παραθέσουμε
κάποια αποσπάσματα από την παρέμβαση
του εκπροσώπου της Αργεντινής κατά την
ίδια συνεδρίαση του Μαΐου του 2010. Όπως
εξηγούσε, η πολιτική που το ΔΝΤ ήθελε
να επιβάλει στην Ελλάδα δεν θα είναι
ούτε υλοποιήσιμη ούτε αποτελεσματική.
Ο Pablo Pereira, άσκησε δριμεία κριτική τόσο
στις παρελθούσες όσο και στις τρέχουσες
επιλογές του ΔΝΤ: «Είναι δύσκολο να
ξεχάσουμε τα σκληρά μαθήματα που πήραμε
από τις δικές μας κρίσεις κατά το
παρελθόν. Το 2001, παρόμοιες πολιτικές
προτάθηκαν από το Ταμείο στην Αργεντινή.
Οι καταστροφικές τους συνέπειες είναι
γνωστές τοις πάσι. (...) Υπάρχει μια
πραγματικότητα σαφής και αδιαμφισβήτητη
: ένα χρέος που δεν μπορεί να πληρωθεί
είναι αδύνατο να αποπληρωθεί χωρίς μια
επιβοηθούμενη ανάπτυξη. (...) Είμαστε οι
πρώτοι που γνωρίζουν τις επιπτώσεις
των « διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων » ή
των πολιτικών προσαρμογής, ότι καταλήγουν
να επιφέρουν ύφεση, ανάσχεση της συνολικής
ζήτησης και, ως εκ τούτου, των όποιων
προοπτικών οικονομικής ανάκαμψης. (...)
Είναι πολύ πιθανό ότι η Ελλάδα θα
καταλήξει σε ακόμα χειρότερη θέση μετά
την εφαρμογή αυτού του προγράμματος.
Τα μέτρα προσαρμογής που συνιστά το
Ταμείο θα πλήξουν και την ευημερία του
πληθυσμού της και την πραγματική της
ικανότητα αποπληρωμής του χρέους».
Ο Π. Ρουμελιώτης λοιπόν κατέθεσε
γι’ αυτή την υπόθεση ενώπιον της
Επιτροπής στη δημόσια συνεδρίαση της
15ης Ιουνίου 2015. Του υποβάλαμε ερωτήσεις,
αρχικά εγώ, έπειτα η Πρόεδρος της Βουλής
και τέλος τα μέλη της Επιτροπής. Απάντησε
διαδοχικά σε όλες. Αυτή η ιδιάζουσα
δημόσια ακρόαση διήρκησε οκτώ ώρες. Οι
απαντήσεις του Π. Ρουμελιώτη επιβεβαίωσαν
σε μεγάλο ποσοστό την ανάλυση που
παρουσιάσαμε πιο πάνω. Η συνεδρίαση,
όπως και όλες οι σημαντικές συνεδριάσεις
της Επιτροπής, αναμεταδόθηκε ζωντανά
από το κανάλι της Βουλής. Τα ποσοστά
τηλεθέασης κατέγραψαν ρεκόρ... Στις 17
Ιουνίου 2015, προβήκαμε στην επίσημη
παρουσίαση των πορισμάτων της Επιτροπής.
Στην εναρκτήρια ομιλία μου, (την οποία
μπορείτε να δείτε εδώ
http://www.cadtm.org/Intervention-d-Eric-Toussaint-a-la,
κατέθεσα την ανάλυσή μας για τους
βαθύτερους λόγους που οδήγησαν στην
επιβολή του πρώτου μνημονίου τον Μάιο
του 2010. Ήταν μια συνεδρίαση με πολύ
μεγάλη απήχηση. Δεν έχω να αλλάξω τίποτε
σε αυτήν την δήλωση.
Πηγή
και παραπομπές:
Comments
Post a Comment